Kesintisiz güç kaynakları (UPS), elektrik kesintileri, voltaj dalgalanmaları ve ani enerji kesilmesi gibi durumlarda devreye girerek bağlı cihazlara enerji sağlamaya devam eden sistemlerdir. UPS sistemlerinin temelini ise içerdikleri UPS akü oluşturur. Bir UPS cihazı ne kadar gelişmiş olursa olsun, kaliteli ve uygun kapasitede bir aküye sahip değilse görevini tam anlamıyla yerine getiremez.
UPS Akü Nedir?
UPS akü, bir kesintisiz güç kaynağına enerji depolamak ve elektrik kesildiğinde bu enerjiyi sisteme aktarmak için kullanılan bataryadır. Akü, şebeke elektriği mevcutken sürekli olarak şarj olur. Elektrik kesintisi durumunda ise akü devreye girerek UPS’in bağlı olduğu sistemlere belirli bir süre boyunca enerji sağlar. Bu sayede cihazlar zarar görmez, veri kaybı yaşanmaz ve sistem güvenli bir şekilde kapatılabilir ya da alternatif enerji kaynağı devreye girene kadar çalışmaya devam eder.
UPS Akü Çeşitleri
UPS sistemlerinde kullanılan aküler genellikle kurşun-asit temelli olup farklı teknolojilere göre üretilmektedir. İşte en yaygın UPS akü türleri:
1. VRLA Akü (Valve Regulated Lead Acid) – Bakımsız Tip
Bu aküler sızdırmaz, kapalı tip akülerdir. Bakım gerektirmez, içindeki elektrolit jelleştirilmiştir veya cam elyaf (AGM) ile sabitlenmiştir. UPS sistemlerinde en sık kullanılan akü tipidir.
Avantajları:
Bakımsızdır, kullanıcı müdahalesi gerekmez.
Sızdırmaz yapıdadır, güvenlidir.
Kompakt ve taşınabilir yapıya sahiptir.
2. Jel Akü
İçerdiği elektrolit jel formundadır. Derin deşarja karşı daha dayanıklıdır ve sıcaklık değişimlerinden daha az etkilenir.
Avantajları:
Uzun ömürlüdür.
Zorlu çevre koşullarına karşı daha dirençlidir.
Daha fazla şarj/deşarj döngüsüne sahiptir.
3. Lityum-İyon Akü
Yeni nesil UPS sistemlerinde kullanılmaya başlanmıştır. Daha hafif, daha uzun ömürlü ve daha hızlı şarj olabilen yapıya sahiptir.
Avantajları:
Yüksek enerji yoğunluğu.
Daha uzun ömür (5-10 yıl ve üzeri).
Kompakt ve hafif yapı.
4. Açık Hücreli (Wet Cell) Aküler
Genellikle büyük ölçekli UPS sistemlerinde kullanılır. Bakım gerektirir ve kullanım alanı endüstriyel uygulamalarla sınırlıdır.
UPS Akü Ömrü Ne Kadardır?
UPS akü ömrü, akünün tipi, kullanım sıklığı, ortam sıcaklığı ve bakım koşullarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Ortalama akü ömürleri şöyledir:
VRLA AGM Akü: 3 – 5 yıl
Jel Akü: 5 – 7 yıl
Lityum-İyon Akü: 7 – 10 yıl
Açık Hücreli Akü: 10 yıl ve üzeri
Akü ömrünü uzatmak için ortam sıcaklığının 20–25 °C arasında olması, düzenli test ve bakımların yapılması gerekir.
UPS Akü Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Doğru bir UPS akü seçimi, sistemin verimli ve güvenli çalışabilmesi açısından oldukça önemlidir. İşte dikkat edilmesi gereken bazı kriterler:
UPS’in Güç Kapasitesi: Akü, UPS’in desteklediği voltaj ve amper değerlerine uygun olmalıdır.
Yedekleme Süresi: Hangi cihazları ne kadar süre çalıştırmak istediğinize göre akü kapasitesi belirlenmelidir (örneğin 12V 100Ah).
Akü Tipi: Kurşun-asit mi, jel mi, lityum mu? Kullanım alanınıza göre uygun teknoloji tercih edilmelidir.
Marka ve Kalite: Güvenilir markaların ürettiği sertifikalı ürünler tercih edilmelidir. Ucuz ama kalitesiz aküler sisteminize zarar verebilir.
Ortam Koşulları: Akünün kullanılacağı ortam sıcak, nemli veya tozluysa buna uygun dayanıklılığa sahip bir model seçilmelidir.
Bakım İhtiyacı: Kullanıcı müdahalesine gerek bırakmayan bakımsız modeller genellikle daha avantajlıdır.
UPS Akü Fiyatları (2025 Güncel)
UPS akü fiyatları, marka, kapasite, teknoloji ve döviz kuru gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterir. 2025 yılı itibarıyla Türkiye piyasasında ortalama fiyatlar şu şekildedir:
Akü Tipi | Kapasite (Ah) | Ortalama Fiyat (TL) |
VRLA AGM | 12V 9Ah | 700 – 1.200 TL |
VRLA AGM | 12V 100Ah | 3.000 – 5.500 TL |
Jel Akü | 12V 100Ah | 5.500 – 7.000 TL |
Lityum-İyon | 48V 50Ah | 20.000 TL ve üzeri |
Fiyatlar marka, garanti süresi ve performans değerlerine göre artış gösterebilir.
UPS Akü Nerelerde Kullanılır?
UPS sistemlerinin kullanıldığı her alanda UPS akü hayati rol oynar:
Ev ve Ofis: Bilgisayar, modem, yazıcı gibi cihazların korunması için.
Veri Merkezleri: Sunucuların kesintisiz çalışması için yüksek kapasiteli aküler kullanılır.
Hastaneler: Tıbbi cihazların enerji ihtiyacı için güvenilir ve uzun ömürlü aküler tercih edilir.
Endüstriyel Tesisler: Üretim hatları, otomasyon sistemleri için güçlü akü sistemleri gereklidir.
UPS akü, bir kesintisiz güç kaynağının kalbidir. Elektrik kesildiğinde devreye girerek sistemlerin çalışmasını sürdüren bu bileşen, veri ve cihaz güvenliği açısından kritik öneme sahiptir. Kaliteli ve doğru seçilmiş bir UPS akü, hem cihazlarınızın ömrünü uzatır hem de iş sürekliliğinizi garanti altına alır.
UPS sisteminizin performansını maksimize etmek istiyorsanız, akü seçiminizi bilinçli yapmalı, düzenli bakımını ihmal etmemelisiniz. Unutmayın; enerjinin sürdürülebilirliği, doğru aküyle başlar.
*TANITIM YAZISIDIR. TAVSİYE NİTELİĞİ TAŞIMAZ…